浙江农业学报 ›› 2022, Vol. 34 ›› Issue (12): 2583-2593.DOI: 10.3969/j.issn.1004-1524.2022.12.01
王保君1(
), 程旺大1, 沈亚强1, 陈召桂2, 彭玉慧2, 朱佳伟3, 黄家频3, 张红梅1,*(
)
收稿日期:2022-03-16
出版日期:2022-12-25
发布日期:2022-12-26
作者简介:*张红梅,E-mail: xiuyingyifei10@sina.com通讯作者:
张红梅
基金资助:
WANG Baojun1(
), CHENG Wangda1, SHEN Yaqiang1, CHEN Zhaogui2, PENG Yuhui2, ZHU Jiawei3, HUANG Jiapin3, ZHANG Hongmei1,*(
)
Received:2022-03-16
Online:2022-12-25
Published:2022-12-26
Contact:
ZHANG Hongmei
摘要:
为筛选适宜浙江地区种植的粽子专用优质糯稻品种材料,以环太湖地区收集的27份糯稻种质为研究对象,采用相关分析、主成分分析法和聚类分析法对其田间产量、米质和加工成粽子的食味品质等指标进行综合评价。结果表明:粽子的受喜爱程度与粽子的气味、软硬适宜度、蛋白质含量呈显著正相关;根据主成分分析结果,绍糯9714的综合得分最高;根据5个主成分得分进行聚类,可将27份糯稻种质资源划分为5类,其中适合做粽子的糯米主要集中在第1类(浙糯优1号、浙糯106、绍糯9714、嘉禾糯1号,具有较好的品相、感官和加工品质,综合评分高)、第2类(皖垦糯1116、太湖糯、澄糯218、镇糯19、苏御糯、糯示02、糯示03、糯示05、香糯833,该类群具有较好的风味品质,但产量和品质较差,综合评分中等)和第3类(皖垦糯1号、糯示01、糯示04、糯示06、糯示07、糯示08、皖垦糯3号、武育糯4819,该类群具有较好的感官品质,综合评分中等),结合直链淀粉含量低于2%、粽子紧实度大于0.9的生产要求,最终筛选出适合浙江省种植的粽子专用糯稻品种材料有绍糯9714、浙糯106、糯示01、皖垦糯3号、浙糯优1号、嘉禾糯1号。
中图分类号:
王保君, 程旺大, 沈亚强, 陈召桂, 彭玉慧, 朱佳伟, 黄家频, 张红梅. 浙江省粽子专用糯稻品种筛选及其综合评价[J]. 浙江农业学报, 2022, 34(12): 2583-2593.
WANG Baojun, CHENG Wangda, SHEN Yaqiang, CHEN Zhaogui, PENG Yuhui, ZHU Jiawei, HUANG Jiapin, ZHANG Hongmei. Selection and comprehensive evaluation of special glutinous rice varieties for dumpling in Zhejiang Province, China[J]. Acta Agriculturae Zhejiangensis, 2022, 34(12): 2583-2593.
| 编号 Code | 糯稻材料 Glutinous rice materials | 齐穗日期 Date of glutinous rice full heading | 播齐历期 Period of sowing to full heading/d |
|---|---|---|---|
| J-01 | 皖垦糯1116 Wankennuo1116 | 2020-08-21 | 88 |
| J-02 | 皖垦糯1号Wankennuo No.1 | 2020-08-24 | 91 |
| J-03 | 浙糯优1号 Zhenuoyou No.1 | 2020-09-07 | 105 |
| J-04 | 春江糯 6号 ChunjiangnuoNo.6 | 2020-09-03 | 101 |
| J-05 | 太湖糯 Taihunuo | 2020-09-07 | 105 |
| J-06 | 澄糯218 Chengnuo218 | 2020-08-26 | 93 |
| J-07 | 光明糯1号 Guangmingnuo No.1 | 2020-08-26 | 93 |
| J-08 | 镇糯19 Zhennuo19 | 2020-08-24 | 91 |
| J-09 | 浙糯106 Zhenuo106 | 2020-09-02 | 100 |
| J-10 | 祥湖13 Xianghu13 | 2020-08-27 | 94 |
| J-11 | 绍糯9714 Shaonuo 9714 | 2020-08-31 | 98 |
| J-12 | 甬糯34 Yongnuo 34 | 2020-09-12 | 110 |
| 编号 Code | 糯稻材料 Glutinous rice materials | 齐穗日期 Date of glutinous rice full heading | 播齐历期 Period of sowing to full heading/d |
| J-13 | 苏御糯 Suyunuo | 2020-08-20 | 87 |
| J-14 | 糯示01 Nuoshi01 | 2020-08-24 | 91 |
| J-15 | 嘉禾糯1号Jiahenuo No.1 | 2020-08-31 | 98 |
| J-16 | 糯示02 Nuoshi02 | 2020-08-27 | 94 |
| J-17 | 糯示03 Nuoshi03 | 2020-08-25 | 92 |
| J-18 | 糯示04 Nuoshi04 | 2020-08-20 | 87 |
| J-19 | 糯示05 Nuoshi05 | 2020-08-20 | 87 |
| J-20 | 糯示06 Nuoshi06 | 2020-08-20 | 87 |
| J-21 | 香糯833 Xiangnuo 833 | 2020-08-25 | 92 |
| J-22 | 糯示07 Nuoshi07 | 2020-08-20 | 87 |
| J-23 | 糯示08 Nuoshi08 | 2020-08-22 | 89 |
| J-24 | 糯示09 Nuoshi09 | 2020-08-20 | 87 |
| J-25 | 糯示10 Nuoshi10 | 2020-08-24 | 91 |
| J-26 | 皖垦糯3号 WankennuoNo.3 | 2020-08-27 | 91 |
| J-27 | 武育糯4819 Wuyunuo4819 | 2020-08-24 | 94 |
表1 不同糯稻材料的齐穗时间
Table 1 Full heading period of different glutinous rice materials
| 编号 Code | 糯稻材料 Glutinous rice materials | 齐穗日期 Date of glutinous rice full heading | 播齐历期 Period of sowing to full heading/d |
|---|---|---|---|
| J-01 | 皖垦糯1116 Wankennuo1116 | 2020-08-21 | 88 |
| J-02 | 皖垦糯1号Wankennuo No.1 | 2020-08-24 | 91 |
| J-03 | 浙糯优1号 Zhenuoyou No.1 | 2020-09-07 | 105 |
| J-04 | 春江糯 6号 ChunjiangnuoNo.6 | 2020-09-03 | 101 |
| J-05 | 太湖糯 Taihunuo | 2020-09-07 | 105 |
| J-06 | 澄糯218 Chengnuo218 | 2020-08-26 | 93 |
| J-07 | 光明糯1号 Guangmingnuo No.1 | 2020-08-26 | 93 |
| J-08 | 镇糯19 Zhennuo19 | 2020-08-24 | 91 |
| J-09 | 浙糯106 Zhenuo106 | 2020-09-02 | 100 |
| J-10 | 祥湖13 Xianghu13 | 2020-08-27 | 94 |
| J-11 | 绍糯9714 Shaonuo 9714 | 2020-08-31 | 98 |
| J-12 | 甬糯34 Yongnuo 34 | 2020-09-12 | 110 |
| 编号 Code | 糯稻材料 Glutinous rice materials | 齐穗日期 Date of glutinous rice full heading | 播齐历期 Period of sowing to full heading/d |
| J-13 | 苏御糯 Suyunuo | 2020-08-20 | 87 |
| J-14 | 糯示01 Nuoshi01 | 2020-08-24 | 91 |
| J-15 | 嘉禾糯1号Jiahenuo No.1 | 2020-08-31 | 98 |
| J-16 | 糯示02 Nuoshi02 | 2020-08-27 | 94 |
| J-17 | 糯示03 Nuoshi03 | 2020-08-25 | 92 |
| J-18 | 糯示04 Nuoshi04 | 2020-08-20 | 87 |
| J-19 | 糯示05 Nuoshi05 | 2020-08-20 | 87 |
| J-20 | 糯示06 Nuoshi06 | 2020-08-20 | 87 |
| J-21 | 香糯833 Xiangnuo 833 | 2020-08-25 | 92 |
| J-22 | 糯示07 Nuoshi07 | 2020-08-20 | 87 |
| J-23 | 糯示08 Nuoshi08 | 2020-08-22 | 89 |
| J-24 | 糯示09 Nuoshi09 | 2020-08-20 | 87 |
| J-25 | 糯示10 Nuoshi10 | 2020-08-24 | 91 |
| J-26 | 皖垦糯3号 WankennuoNo.3 | 2020-08-27 | 91 |
| J-27 | 武育糯4819 Wuyunuo4819 | 2020-08-24 | 94 |
图1 不同糯稻材料齐穗后20 d气温变化 糥稻材料编号同表1。下同。
Fig.1 Changes of weather temperature in 20 days after heading Codes of glutinous rice materials were the same as in Table 1.The same as below.
| 编号 Code | 糙米率 Brown rice rate/% | 整精米率 Headmilled rice rate/% | 阴糯米率 Negative glutinous rice rate/% | 碱消值 Alkali spreading value | 直链淀粉 含量 Amylose content/% | 精米率 Milled rice rate/% | 粒长 Kernel length/ mm | 长宽比 Ratio of length/ width | 蛋白质 含量 Protein content/% | 白度等级 Whiteness grade | 胶稠度 Gel consistency/ mm |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CK | 81.4 | 66.6 | 2.0 | 7.0 | 0.6 | 71.0 | 4.8 | 1.6 | 7.10 | 1 | 100 |
| J-01 | 82.7 | 61.2 | 2.0 | 6.7 | 1.6 | 72.3 | 4.8 | 1.7 | 8.00 | 1 | 100 |
| J-02 | 82.2 | 51.5 | 1.0 | 6.1 | 2.1 | 68.4 | 4.8 | 1.7 | 8.63 | 1 | 100 |
| J-03 | 82.6 | 65.2 | 1.0 | 7.0 | 0.7 | 73.2 | 6.4 | 2.3 | 6.89 | 1 | 100 |
| J-04 | 79.2 | 63.8 | 2.0 | 7.0 | 0.6 | 66.5 | 4.8 | 1.7 | 7.08 | 1 | 100 |
| J-05 | 81.2 | 63.6 | 0 | 7.0 | 0.6 | 70.4 | 4.7 | 1.7 | 8.08 | 1 | 100 |
| J-06 | 79.1 | 63.4 | 0 | 6.6 | 1.5 | 69.3 | 5.0 | 1.8 | 7.90 | 1 | 100 |
| J-07 | 83.7 | 59.4 | 1.0 | 6.6 | 1.2 | 72.2 | 4.7 | 1.6 | 7.66 | 1 | 100 |
| J-08 | 82.1 | 56.4 | 2.0 | 6.6 | 2.0 | 70.8 | 4.9 | 1.7 | 7.84 | 1 | 100 |
| J-09 | 79.8 | 63.9 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 66.4 | 4.8 | 1.7 | 7.61 | 1 | 100 |
| J-10 | 79.8 | 66.0 | 2.0 | 7.0 | 0.8 | 68.2 | 4.6 | 1.7 | 7.28 | 1 | 100 |
| J-11 | 80.3 | 67.7 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 70.8 | 5.0 | 1.7 | 8.43 | 1 | 100 |
| J-12 | 80.8 | 50.0 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 68.2 | 4.7 | 1.5 | 7.08 | 1 | 100 |
| J-13 | 82.8 | 48.2 | 0 | 6.1 | 2.0 | 70.8 | 7.0 | 2.4 | 9.06 | 1 | 100 |
| J-14 | 77.5 | 63.3 | 1.0 | 6.4 | 1.9 | 66.8 | 5.3 | 2.0 | 7.90 | 1 | 100 |
| J-15 | 79.9 | 65.9 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 67.9 | 4.6 | 1.7 | 7.20 | 1 | 100 |
| J-16 | 81.2 | 64.8 | 0 | 6.4 | 1.7 | 71.4 | 5.0 | 1.8 | 7.87 | 1 | 100 |
| J-17 | 79.9 | 59.3 | 0 | 6.3 | 1.7 | 69.0 | 5.1 | 1.7 | 8.16 | 1 | 100 |
| J-18 | 79.5 | 62.0 | 0 | 5.5 | 2.0 | 70.1 | 6.1 | 2.5 | 8.57 | 1 | 100 |
| J-19 | 80.1 | 59.8 | 2.0 | 7.0 | 1.2 | 70.7 | 5.1 | 1.9 | 9.02 | 1 | 100 |
| J-20 | 81.1 | 54.2 | 2.0 | 6.1 | 2.3 | 68.0 | 5.1 | 1.8 | 8.97 | 1 | 100 |
| J-21 | 82.8 | 68.2 | 2.0 | 6.4 | 1.2 | 72.4 | 4.6 | 1.6 | 7.84 | 1 | 100 |
| J-22 | 79.0 | 51.6 | 1.0 | 5.2 | 2.6 | 67.2 | 5.2 | 1.9 | 8.87 | 1 | 100 |
| J-23 | 78.9 | 55.4 | 7.5 | 6.7 | 2.0 | 69.5 | 5.2 | 1.9 | 8.54 | 1 | 100 |
| J-24 | 78.2 | 56.6 | 15.5 | 6.5 | 2.4 | 68.0 | 5.8 | 2.2 | 7.85 | 1 | 100 |
| J-25 | 76.9 | 55.4 | 13.5 | 6.3 | 2.5 | 67.0 | 6.5 | 2.7 | 8.22 | 1 | 100 |
| J-26 | 82.9 | 64.9 | 0 | 6.2 | 1.6 | 70.0 | 4.8 | 1.7 | 8.13 | 1 | 100 |
| J-27 | 82.3 | 66.5 | 2.0 | 6.1 | 2.1 | 71.9 | 5.0 | 1.9 | 8.78 | 1 | 100 |
表2 不同糯稻材料米质情况
Table 2 Rice quality of different glutinous rice materials
| 编号 Code | 糙米率 Brown rice rate/% | 整精米率 Headmilled rice rate/% | 阴糯米率 Negative glutinous rice rate/% | 碱消值 Alkali spreading value | 直链淀粉 含量 Amylose content/% | 精米率 Milled rice rate/% | 粒长 Kernel length/ mm | 长宽比 Ratio of length/ width | 蛋白质 含量 Protein content/% | 白度等级 Whiteness grade | 胶稠度 Gel consistency/ mm |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CK | 81.4 | 66.6 | 2.0 | 7.0 | 0.6 | 71.0 | 4.8 | 1.6 | 7.10 | 1 | 100 |
| J-01 | 82.7 | 61.2 | 2.0 | 6.7 | 1.6 | 72.3 | 4.8 | 1.7 | 8.00 | 1 | 100 |
| J-02 | 82.2 | 51.5 | 1.0 | 6.1 | 2.1 | 68.4 | 4.8 | 1.7 | 8.63 | 1 | 100 |
| J-03 | 82.6 | 65.2 | 1.0 | 7.0 | 0.7 | 73.2 | 6.4 | 2.3 | 6.89 | 1 | 100 |
| J-04 | 79.2 | 63.8 | 2.0 | 7.0 | 0.6 | 66.5 | 4.8 | 1.7 | 7.08 | 1 | 100 |
| J-05 | 81.2 | 63.6 | 0 | 7.0 | 0.6 | 70.4 | 4.7 | 1.7 | 8.08 | 1 | 100 |
| J-06 | 79.1 | 63.4 | 0 | 6.6 | 1.5 | 69.3 | 5.0 | 1.8 | 7.90 | 1 | 100 |
| J-07 | 83.7 | 59.4 | 1.0 | 6.6 | 1.2 | 72.2 | 4.7 | 1.6 | 7.66 | 1 | 100 |
| J-08 | 82.1 | 56.4 | 2.0 | 6.6 | 2.0 | 70.8 | 4.9 | 1.7 | 7.84 | 1 | 100 |
| J-09 | 79.8 | 63.9 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 66.4 | 4.8 | 1.7 | 7.61 | 1 | 100 |
| J-10 | 79.8 | 66.0 | 2.0 | 7.0 | 0.8 | 68.2 | 4.6 | 1.7 | 7.28 | 1 | 100 |
| J-11 | 80.3 | 67.7 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 70.8 | 5.0 | 1.7 | 8.43 | 1 | 100 |
| J-12 | 80.8 | 50.0 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 68.2 | 4.7 | 1.5 | 7.08 | 1 | 100 |
| J-13 | 82.8 | 48.2 | 0 | 6.1 | 2.0 | 70.8 | 7.0 | 2.4 | 9.06 | 1 | 100 |
| J-14 | 77.5 | 63.3 | 1.0 | 6.4 | 1.9 | 66.8 | 5.3 | 2.0 | 7.90 | 1 | 100 |
| J-15 | 79.9 | 65.9 | 1.0 | 7.0 | 0.4 | 67.9 | 4.6 | 1.7 | 7.20 | 1 | 100 |
| J-16 | 81.2 | 64.8 | 0 | 6.4 | 1.7 | 71.4 | 5.0 | 1.8 | 7.87 | 1 | 100 |
| J-17 | 79.9 | 59.3 | 0 | 6.3 | 1.7 | 69.0 | 5.1 | 1.7 | 8.16 | 1 | 100 |
| J-18 | 79.5 | 62.0 | 0 | 5.5 | 2.0 | 70.1 | 6.1 | 2.5 | 8.57 | 1 | 100 |
| J-19 | 80.1 | 59.8 | 2.0 | 7.0 | 1.2 | 70.7 | 5.1 | 1.9 | 9.02 | 1 | 100 |
| J-20 | 81.1 | 54.2 | 2.0 | 6.1 | 2.3 | 68.0 | 5.1 | 1.8 | 8.97 | 1 | 100 |
| J-21 | 82.8 | 68.2 | 2.0 | 6.4 | 1.2 | 72.4 | 4.6 | 1.6 | 7.84 | 1 | 100 |
| J-22 | 79.0 | 51.6 | 1.0 | 5.2 | 2.6 | 67.2 | 5.2 | 1.9 | 8.87 | 1 | 100 |
| J-23 | 78.9 | 55.4 | 7.5 | 6.7 | 2.0 | 69.5 | 5.2 | 1.9 | 8.54 | 1 | 100 |
| J-24 | 78.2 | 56.6 | 15.5 | 6.5 | 2.4 | 68.0 | 5.8 | 2.2 | 7.85 | 1 | 100 |
| J-25 | 76.9 | 55.4 | 13.5 | 6.3 | 2.5 | 67.0 | 6.5 | 2.7 | 8.22 | 1 | 100 |
| J-26 | 82.9 | 64.9 | 0 | 6.2 | 1.6 | 70.0 | 4.8 | 1.7 | 8.13 | 1 | 100 |
| J-27 | 82.3 | 66.5 | 2.0 | 6.1 | 2.1 | 71.9 | 5.0 | 1.9 | 8.78 | 1 | 100 |
| 编号 Code | 色泽 Color | 气味 Smell | 紧实度 Compactness | 黏性适宜度 Viscosity suitability | 软硬适宜度 Soft and hard suitability | 喜爱程度 Liking degree |
|---|---|---|---|---|---|---|
| J-01 | 0.98±0.04 ab | 0.98±0.06 a | 0.86±0.07 abcdefg | 0.50±0.11 ab | 0.48±0.13 bc | 0.79±0.12 ab |
| J-02 | 0.95±0.05 abcd | 0.81±0.06 abc | 0.91±0.04 abcdef | 0.82±0.07 a | 0.72±0.11 abc | 0.76±0.06 abcd |
| J-03 | 0.96±0.02 abc | 0.69±0.14 bcd | 0.98±0.02 abc | 0.72±0.09 ab | 0.65±0.16 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-04 | 0.73±0.06 def | 0.68±0.05 bcd | 0.76±0.04 defghi | 0.67±0.12 ab | 0.81±0.05 abc | 0.52±0.14 cd |
| J-05 | 1.00±0.09 ab | 0.74±0.10 abcd | 0.89±0.06 abcdefg | 0.72±0.11 ab | 0.59±0.10 abc | 0.67±0.08 abcd |
| J-06 | 0.89±0.10 abcde | 0.72±0.10 abcd | 0.89±0.08 abcdefg | 0.70±0.08 ab | 0.43±0.14 c | 0.63±0.07 abcd |
| J-07 | 0.80±0.07 abcdef | 0.54±0.10 cd | 0.98±0.02 abc | 0.67±0.09 ab | 0.53±0.08 bc | 0.50±0.06 d |
| J-08 | 0.60±0.09 f | 0.65±0.08 bcd | 0.73±0.03 efghi | 0.75±0.06 ab | 0.62±0.14 abc | 0.70±0.06 abcd |
| J-09 | 0.95±0.05 abcd | 0.76±0.07 abcd | 1.02±0.02 a | 0.75±0.11 ab | 0.82±0.12 abc | 0.74±0.09 abcd |
| J-10 | 0.78±0.03 bcdef | 0.51±0.08 d | 0.64±0.06 hi | 0.71±0.09 ab | 0.57±0.13 abc | 0.54±0.09 bcd |
| J-11 | 0.89±0.06 abcde | 0.79±0.10 abcd | 0.97±0.04 abc | 0.71±0.1 ab | 0.81±0.08 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-12 | 0.72±0.07 ef | 0.60±0.06 bcd | 0.72±0.04 fghi | 0.68±0.1 ab | 0.65±0.13 abc | 0.72±0.07 abcd |
| J-13 | 0.91±0.02 abcde | 0.84±0.06 ab | 0.80±0.06 bcdefghi | 0.67±0.11 ab | 0.67±0.15 abc | 0.76±0.09 abcd |
| J-14 | 0.91±0.09 abcde | 0.72±0.10 abcd | 0.98±0.02 abc | 0.85±0.14 a | 0.96±0.07 a | 0.84±0.08 a |
| J-15 | 0.93±0.04 abcde | 0.69±0.06 bcd | 1.00±0.00 ab | 0.71±0.11 ab | 0.59±0.15 abc | 0.76±0.11 abcd |
| J-16 | 0.98±0.07 ab | 0.69±0.08 bcd | 0.91±0.03 abcdef | 0.76±0.12 ab | 0.61±0.15 abc | 0.69±0.09 abcd |
| J-17 | 0.85±0.07 abcde | 0.73±0.06 abcd | 0.93±0.04 abcde | 0.69±0.13 ab | 0.52±0.12 bc | 0.67±0.07 abcd |
| J-18 | 0.74±0.08 cdef | 0.65±0.09 bcd | 0.74±0.12 efghi | 0.65±0.08 ab | 0.74±0.12 abc | 0.78±0.09 abc |
| J-19 | 1.02±0.05 a | 0.65±0.11 bcd | 0.74±0.07 efghi | 0.72±0.08 ab | 0.52±0.10 bc | 0.84±0.06 a |
| J-20 | 0.93±0.05 abcde | 0.67±0.08 bcd | 0.61±0.10 i | 0.74±0.09 ab | 0.78±0.09 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-21 | 0.81±0.03 abcdef | 0.72±0.09 abcd | 0.81±0.03 bcdefghi | 0.72±0.09 ab | 0.54±0.12 bc | 0.76±0.04 abc |
| J-22 | 0.78±0.07 bcdef | 0.71±0.07 abcd | 0.69±0.09 ghi | 0.76±0.12 ab | 0.80±0.1 abc | 0.82±0.06 a |
| J-23 | 0.96±0.06 abcd | 0.58±0.11 bcd | 0.85±0.04 abcdefg | 0.80±0.04 ab | 0.82±0.1 abc | 0.73±0.04 abcd |
| J-24 | 0.91±0.03 abcde | 0.69±0.08 bcd | 0.82±0.08 abcdefg | 0.61±0.15 ab | 0.52±0.15 bc | 0.67±0.04 abcd |
| J-25 | 0.74±0.12 cdef | 0.71±0.05 abcd | 0.72±0.09 efghi | 0.44±0.14 b | 0.42±0.12 c | 0.54±0.10 bcd |
| J-26 | 0.89±0.04 abcde | 0.75±0.10 abcd | 0.95±0.04 abcd | 0.73±0.09 ab | 0.74±0.13 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-27 | 0.74±0.10 cdef | 0.78±0.08 abcd | 0.78±0.10 cdefghi | 0.64±0.12 ab | 0.89±0.05 ab | 0.80±0.07 ab |
表3 不同糯稻材料粽子食味评分
Table 3 Taste scores of zongzi with different glutinous rice materials
| 编号 Code | 色泽 Color | 气味 Smell | 紧实度 Compactness | 黏性适宜度 Viscosity suitability | 软硬适宜度 Soft and hard suitability | 喜爱程度 Liking degree |
|---|---|---|---|---|---|---|
| J-01 | 0.98±0.04 ab | 0.98±0.06 a | 0.86±0.07 abcdefg | 0.50±0.11 ab | 0.48±0.13 bc | 0.79±0.12 ab |
| J-02 | 0.95±0.05 abcd | 0.81±0.06 abc | 0.91±0.04 abcdef | 0.82±0.07 a | 0.72±0.11 abc | 0.76±0.06 abcd |
| J-03 | 0.96±0.02 abc | 0.69±0.14 bcd | 0.98±0.02 abc | 0.72±0.09 ab | 0.65±0.16 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-04 | 0.73±0.06 def | 0.68±0.05 bcd | 0.76±0.04 defghi | 0.67±0.12 ab | 0.81±0.05 abc | 0.52±0.14 cd |
| J-05 | 1.00±0.09 ab | 0.74±0.10 abcd | 0.89±0.06 abcdefg | 0.72±0.11 ab | 0.59±0.10 abc | 0.67±0.08 abcd |
| J-06 | 0.89±0.10 abcde | 0.72±0.10 abcd | 0.89±0.08 abcdefg | 0.70±0.08 ab | 0.43±0.14 c | 0.63±0.07 abcd |
| J-07 | 0.80±0.07 abcdef | 0.54±0.10 cd | 0.98±0.02 abc | 0.67±0.09 ab | 0.53±0.08 bc | 0.50±0.06 d |
| J-08 | 0.60±0.09 f | 0.65±0.08 bcd | 0.73±0.03 efghi | 0.75±0.06 ab | 0.62±0.14 abc | 0.70±0.06 abcd |
| J-09 | 0.95±0.05 abcd | 0.76±0.07 abcd | 1.02±0.02 a | 0.75±0.11 ab | 0.82±0.12 abc | 0.74±0.09 abcd |
| J-10 | 0.78±0.03 bcdef | 0.51±0.08 d | 0.64±0.06 hi | 0.71±0.09 ab | 0.57±0.13 abc | 0.54±0.09 bcd |
| J-11 | 0.89±0.06 abcde | 0.79±0.10 abcd | 0.97±0.04 abc | 0.71±0.1 ab | 0.81±0.08 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-12 | 0.72±0.07 ef | 0.60±0.06 bcd | 0.72±0.04 fghi | 0.68±0.1 ab | 0.65±0.13 abc | 0.72±0.07 abcd |
| J-13 | 0.91±0.02 abcde | 0.84±0.06 ab | 0.80±0.06 bcdefghi | 0.67±0.11 ab | 0.67±0.15 abc | 0.76±0.09 abcd |
| J-14 | 0.91±0.09 abcde | 0.72±0.10 abcd | 0.98±0.02 abc | 0.85±0.14 a | 0.96±0.07 a | 0.84±0.08 a |
| J-15 | 0.93±0.04 abcde | 0.69±0.06 bcd | 1.00±0.00 ab | 0.71±0.11 ab | 0.59±0.15 abc | 0.76±0.11 abcd |
| J-16 | 0.98±0.07 ab | 0.69±0.08 bcd | 0.91±0.03 abcdef | 0.76±0.12 ab | 0.61±0.15 abc | 0.69±0.09 abcd |
| J-17 | 0.85±0.07 abcde | 0.73±0.06 abcd | 0.93±0.04 abcde | 0.69±0.13 ab | 0.52±0.12 bc | 0.67±0.07 abcd |
| J-18 | 0.74±0.08 cdef | 0.65±0.09 bcd | 0.74±0.12 efghi | 0.65±0.08 ab | 0.74±0.12 abc | 0.78±0.09 abc |
| J-19 | 1.02±0.05 a | 0.65±0.11 bcd | 0.74±0.07 efghi | 0.72±0.08 ab | 0.52±0.10 bc | 0.84±0.06 a |
| J-20 | 0.93±0.05 abcde | 0.67±0.08 bcd | 0.61±0.10 i | 0.74±0.09 ab | 0.78±0.09 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-21 | 0.81±0.03 abcdef | 0.72±0.09 abcd | 0.81±0.03 bcdefghi | 0.72±0.09 ab | 0.54±0.12 bc | 0.76±0.04 abc |
| J-22 | 0.78±0.07 bcdef | 0.71±0.07 abcd | 0.69±0.09 ghi | 0.76±0.12 ab | 0.80±0.1 abc | 0.82±0.06 a |
| J-23 | 0.96±0.06 abcd | 0.58±0.11 bcd | 0.85±0.04 abcdefg | 0.80±0.04 ab | 0.82±0.1 abc | 0.73±0.04 abcd |
| J-24 | 0.91±0.03 abcde | 0.69±0.08 bcd | 0.82±0.08 abcdefg | 0.61±0.15 ab | 0.52±0.15 bc | 0.67±0.04 abcd |
| J-25 | 0.74±0.12 cdef | 0.71±0.05 abcd | 0.72±0.09 efghi | 0.44±0.14 b | 0.42±0.12 c | 0.54±0.10 bcd |
| J-26 | 0.89±0.04 abcde | 0.75±0.10 abcd | 0.95±0.04 abcd | 0.73±0.09 ab | 0.74±0.13 abc | 0.80±0.04 ab |
| J-27 | 0.74±0.10 cdef | 0.78±0.08 abcd | 0.78±0.10 cdefghi | 0.64±0.12 ab | 0.89±0.05 ab | 0.80±0.07 ab |
| 指标 Traits | 主成分Principal component | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| PC1 | PC2 | PC3 | PC4 | PC5 | |
| 实际产量Yield (X1) | 0.373 | 0.212 | -0.180 | 0.822 | -0.095 |
| 粽子气味Smell(X2) | -0.200 | 0.376 | 0.781 | 0.024 | 0.310 |
| 粽子紧实度Compactness(X3) | 0.535 | 0.344 | 0.292 | -0.133 | 0.406 |
| 黏性适宜度Viscosity suitability(X4) | 0.136 | 0.630 | -0.563 | -0.393 | -0.019 |
| 硬度适宜度Soft and hard suitability(X5) | -0.101 | 0.655 | -0.480 | 0.019 | 0.279 |
| 喜爱程度Liking degree(X6) | -0.258 | 0.767 | 0.111 | -0.014 | 0.227 |
| 糙米率Brown rice rate(X7) | 0.186 | 0.408 | 0.467 | -0.092 | -0.643 |
| 整精米率Headmilled rice rate(X8) | 0.686 | 0.159 | 0.075 | 0.381 | 0.252 |
| 阴糯米率Negative glutinous rice rate(X9) | 0.354 | 0.709 | 0.015 | -0.012 | -0.446 |
| 碱消值Alkali spreading value(X10) | 0.775 | -0.279 | 0.068 | -0.379 | 0.136 |
| 直链淀粉Amylose content(X11) | -0.903 | -0.041 | -0.008 | 0.154 | 0.040 |
| 蛋白质Protein content(X12) | -0.794 | 0.335 | 0.100 | -0.018 | -0.007 |
表4 成分矩阵
Table 4 Composition matrix
| 指标 Traits | 主成分Principal component | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| PC1 | PC2 | PC3 | PC4 | PC5 | |
| 实际产量Yield (X1) | 0.373 | 0.212 | -0.180 | 0.822 | -0.095 |
| 粽子气味Smell(X2) | -0.200 | 0.376 | 0.781 | 0.024 | 0.310 |
| 粽子紧实度Compactness(X3) | 0.535 | 0.344 | 0.292 | -0.133 | 0.406 |
| 黏性适宜度Viscosity suitability(X4) | 0.136 | 0.630 | -0.563 | -0.393 | -0.019 |
| 硬度适宜度Soft and hard suitability(X5) | -0.101 | 0.655 | -0.480 | 0.019 | 0.279 |
| 喜爱程度Liking degree(X6) | -0.258 | 0.767 | 0.111 | -0.014 | 0.227 |
| 糙米率Brown rice rate(X7) | 0.186 | 0.408 | 0.467 | -0.092 | -0.643 |
| 整精米率Headmilled rice rate(X8) | 0.686 | 0.159 | 0.075 | 0.381 | 0.252 |
| 阴糯米率Negative glutinous rice rate(X9) | 0.354 | 0.709 | 0.015 | -0.012 | -0.446 |
| 碱消值Alkali spreading value(X10) | 0.775 | -0.279 | 0.068 | -0.379 | 0.136 |
| 直链淀粉Amylose content(X11) | -0.903 | -0.041 | -0.008 | 0.154 | 0.040 |
| 蛋白质Protein content(X12) | -0.794 | 0.335 | 0.100 | -0.018 | -0.007 |
| [1] | 杨剑婷, 鲍士宝, 吴晓伟, 等. 基于维生素B1控制的粽子制作工艺研究[J]. 食品工业科技, 2012, 33(21): 235-238. |
| YANG J T, BAO S B, WU X W, et al. Study on preparation technology of rice dumplings according to vitamin B1[J]. Science and Technology of Food Industry, 2012, 33(21): 235-238. (in Chinese with English abstract) | |
| [2] | 党允卓, 吕庆云, 周坚. 糯米制品专用米研究进展[J]. 粮食与饲料工业, 2018(6): 23-27. |
| DANG Y Z, LV Q Y, ZHOU J. Research progress on special rice for sticky rice products[J]. Cereal & Feed Industry, 2018(6): 23-27. (in Chinese with English abstract) | |
| [3] | 余言. 糯稻种植面积增加后期行情易涨难跌[N]. 粮油市场报,2020-11-05(3). |
| [4] | 朱军, 朱自忠, 李平. 中国糯稻遗传育种研究进展[J]. 杂交水稻, 2021, 36(1): 1-8. |
| ZHU J, ZHU Z Z, LI P. Research progress on genetics and breeding of glutinous rice in China[J]. Hybrid Rice, 2021, 36(1): 1-8. (in Chinese with English abstract) | |
| [5] | 李万明, 谢勇, 杨肖峰, 等. 糯稻产业发展的主要措施[J]. 现代农业科技, 2014(16): 59. |
| LI W M, XIE Y, YANG X F, et al. Main measures for the development of glutinous rice industry[J]. Modern Agricultural Science and Technology, 2014(16): 59. (in Chinese) | |
| [6] | 石建尧, 杨长登. 浙江省常规晚粳(糯)稻品种的主要农艺性状和发展趋势分析[J]. 浙江农业学报, 2012, 24(2): 197-201. |
| SHI J Y, YANG C D. Analysis on major agronomic traits and development tendency of conventional japonica varieties in Zhejiang Province[J]. Acta Agriculturae Zhejiangensis, 2012, 24(2): 197-201. (in Chinese with English abstract) | |
| [7] | 金洁仪, 赵凡瑜, 何珂菁, 等. “一带一路”背景下嘉兴粽子产业全球化战略研究[J]. 时代经贸, 2019(15): 40-42. |
| JIN J Y, ZHAO F Y, HE K J, et al. The strategy of globalization of Jiaxing zongzi under the background of “The Belt and Road”[J]. Economic & Trade Update, 2019(15): 40-42. (in Chinese) | |
| [8] | 宋幼良, 戴余有, 吴殿星, 等. 10个晚粳糯稻突变体淀粉品质性状分析[J]. 核农学报, 2015, 29(9): 1718-1723. |
| SONG Y L, DAI Y Y, WU D X, et al. Analysis of starch quality of ten late japonica glutinous rice mutants[J]. Journal of Nuclear Agricultural Sciences, 2015, 29(9): 1718-1723. (in Chinese with English abstract) | |
| [9] | 潘丽红, 罗小虎, 王莉, 等. 适宜加工宁波汤圆的稻米品种筛选[J]. 食品与机械, 2019, 35(8): 195-199. |
| PAN L H, LUO X H, WANG L, et al. Screening study of the rice varieties suitable for processing Ningbo rice balls[J]. Food & Machinery, 2019, 35(8): 195-199. (in Chinese with English abstract) | |
| [10] | 李卢娟. 糯米及箬叶对白米粽感官品质的影响研究[D]. 无锡: 江南大学, 2016. |
| LI L J. Influence of waxy rice and Indocalamus leaves on the sensory quality of non-filling rice dumpling[D]. Wuxi: Jiangnan University, 2016. (in Chinese with English abstract) | |
| [11] | 夏梦. 新型保鲜粽包装技术研究[D]. 无锡: 江南大学, 2015. |
| XIA M. Research on the new packaging technology of rice dumplings[D]. Wuxi: Jiangnan University, 2015. (in Chinese with English abstract) | |
| [12] | 刘岩, 傲雁, 徐茂森, 等. 稻米淀粉合成和食味品质改良研究进展[J]. 江苏农业科学, 2021, 49(16): 18-25. |
| LIU Y, AO Y, XU M S, et al. Research progress on rice starch synthesis and eating quality improvement[J]. Jiangsu Agricultural Sciences, 2021, 49(16): 18-25. (in Chinese) | |
| [13] | 王永慈. 基于温光资源的长江下游优质粳稻区划及种植适应性系统设计[D]. 南京: 南京农业大学, 2019. |
| WANG Y C. Planting division and a system design for high quality japonica rice based on temperature-light resources in the Lower Yangtze River[D]. Nanjing: Nanjing Agricultural University, 2019. (in Chinese with English abstract) | |
| [14] | 窦志. 灌浆期开放式增温对水稻籽粒灌浆和品质的影响及氮素粒肥的调控效应[D]. 南京: 南京农业大学, 2017. |
| DOU Z. Effects of free-air warming during grain filling stage on rice grain filling and quality and the reglation effects of nitrogen spikelet fertilizer[D]. Nanjing: Nanjing Agricultural University, 2017. (in Chinese with English abstract) | |
| [15] | 朱碧岩, 黎杰强, 程方民, 等. 稻米直链淀粉含量形成动态及结实期温度的影响[J]. 华南师范大学学报(自然科学版), 2000, 32(1): 94-98. |
| ZHU B Y, LI J Q, CHENG F M, et al. Study on danamic change of rice amylose content and effects of temperature during filling stage[J]. Journal of South China Normal University, 2000, 32(1): 94-98. (in Chinese with English abstract) | |
| [16] | 高焕晔, 王三根, 宗学凤, 等. 灌浆结实期高温干旱复合胁迫对稻米直链淀粉及蛋白质含量的影响[J]. 中国生态农业学报, 2012, 20(1): 40-47. |
|
GAO H Y, WANG S G, ZONG X F, et al. Effects of combined high temperature and drought stress on amylose and protein contents at rice grain-filling stage[J]. Chinese Journal of Eco-Agriculture, 2012, 20(1): 40-47. (in Chinese with English abstract)
DOI URL |
|
| [17] | 谢恩明. 东北粳稻品种品质性状与蒸煮特性研究[D]. 延吉: 延边大学, 2008. |
| XIE E M. Study on the quality characteristics and cooking properties of japonica rice varieties in northeast China[D]. Yanji: Yanbian University, 2008. (in Chinese with English abstract) | |
| [18] | 陈云辉. 粽子的蒸煮等加工特性分析及其工艺优化[D]. 广州: 华南理工大学, 2013. |
| CHEN Y H. Properties analysis and optimization of cooking process of zongzi[D]. Guangzhou: South China University of Technology, 2013. (in Chinese with English abstract) | |
| [19] | 赵镭, 刘文, 汪厚银. 食品感官评价指标体系建立的一般原则与方法[J]. 中国食品学报, 2008, 8(3): 121-124. |
| ZHAO L, LIU W, WANG H Y. General guidance and method for establishing index system of food sensory evaluation[J]. Journal of Chinese Institute of Food Science and Technology, 2008, 8(3): 121-124. (in Chinese with English abstract) | |
| [20] | 宫彦龙, 雷月, 闫志强, 等. 不同生态区粳稻资源表型遗传多样性综合评价[J]. 作物杂志, 2020(5): 71-79. |
| GONG Y L, LEI Y, YAN Z Q, et al. Comprehensive evaluation of phenotype genetic diversity in japonica rice germplasm resources in different ecological zones[J]. Crops, 2020(5): 71-79. (in Chinese with English abstract) | |
| [21] | 陈重远, 张大双, 张习春, 等. 基于主成分分析和聚类分析对籼稻资源品质性状的综合评价[J]. 分子植物育种, 2021, 19(24): 8330-8340. |
| CHEN Z Y, ZHANG D S, ZHANG X C, et al. Comprehensive evaluation of quality traits of indica rice resources based on PCA and CA[J]. Molecular Plant Breeding, 2021, 19(24): 8330-8340. (in Chinese with English abstract) | |
| [22] | 江谷驰弘. 引进糯稻种质资源的评价与利用[D]. 雅安: 四川农业大学, 2016. |
| JIANG G C H. Analysis and selection on the main agronomy traits, yield and qualityof introduced glutinous rice cultivars[D]. Ya'an: Sichuan Agricultural University, 2016. (in Chinese with English abstract) |
| [1] | 许卫猛, 徐妍, 陈国立. 基于多种分析方法的糯玉米品质综合评价[J]. 浙江农业学报, 2025, 37(9): 1840-1848. |
| [2] | 刘国敏, 郑虚, 廖玉娇, 覃叶欣, 覃维治. 嫁接对低温胁迫下马铃薯苗抗寒性的影响[J]. 浙江农业学报, 2025, 37(8): 1615-1623. |
| [3] | 谈亚丽, 高梦祥, 李晓洁, 周英杰, 熊健, 曾子琦, 李啸, 杨华. 湖北省主栽核桃在不同采收期的品质[J]. 浙江农业学报, 2025, 37(7): 1459-1468. |
| [4] | 江振蓝, 陈付勋, 罗双飞, 罗烨琴, 沙晋明. 基于多光谱变换和主成分分析的土壤全铁含量随机森林模型反演[J]. 浙江农业学报, 2025, 37(7): 1521-1532. |
| [5] | 岳丽, 庄红梅, 祖力皮牙·买买提, 王佳敏, 毛红艳, 张英仙, 尼格尔热依·亚迪卡尔, 于明. 基于主成分分析与聚类分析的芜菁肉质根质地品质综合评价[J]. 浙江农业学报, 2025, 37(5): 1057-1071. |
| [6] | 刘思彤, 侯宇, 潘家荃, 周桦楠, 崔亮, 万博, 于涛. 甘薯对低温胁迫的生理响应及耐寒性评价[J]. 浙江农业学报, 2025, 37(4): 767-778. |
| [7] | 谈静如, 胡齐赞, 岳智臣, 陶鹏, 雷娟利, 李必元, 赵彦婷, 臧运祥. 基于叶绿素荧光参数的苗用型大白菜耐热性综合评价体系[J]. 浙江农业学报, 2025, 37(2): 288-299. |
| [8] | 潘志洪, 温雪婷, 杨华, 吕文涛, 张俊杰, 肖英平. 番鸭肌肉氨基酸谱发育性变化研究[J]. 浙江农业学报, 2024, 36(9): 2010-2019. |
| [9] | 薛贤滨, 贾琼, 陈峥峰, 黎瑞源, 陈庆富, 石桃雄. 基于主成分分析的苦荞麦重组自交系农艺性状综合评价[J]. 浙江农业学报, 2024, 36(4): 748-759. |
| [10] | 王卓权, 林祯芃, 陈旭东, 钱斌, 翟荣荣, 叶胜海, 叶靖, 巫明明, 朱国富, 张小明. 不同原料糯米品种对绍兴黄酒品质的影响[J]. 浙江农业学报, 2024, 36(4): 773-779. |
| [11] | 王琳琳, 钟洋敏, 李汉美, 马瑞芳, 刘娜, 刘庭付. 基于定量描述法的鲜食蚕豆资源食味品质感官评价与分析[J]. 浙江农业学报, 2024, 36(11): 2482-2489. |
| [12] | 卜远鹏, 刘娜, 张古文, 冯志娟, 王斌, 龚亚明, 许林英. 菜用大豆种质资源的农艺性状多样性评价及核心种质与食味品质评价体系的构建[J]. 浙江农业学报, 2023, 35(6): 1307-1314. |
| [13] | 叶雷, 张波, 杨学圳, 李小林, 张小平, 谭伟. 竹屑替代木屑栽培毛木耳的可行性及其品质综合评价[J]. 浙江农业学报, 2023, 35(6): 1416-1426. |
| [14] | 张红梅, 王保君, 沈亚强, 程旺大. 浙北地区不同粒形优质粳稻产量和品质对播期调控的响应[J]. 浙江农业学报, 2023, 35(12): 2751-2762. |
| [15] | 王如月, 罗莎莎, 甄紫怡, 吴嘉龙, 徐业勇, 孙雅丽, 胡晓静, 虎海防. 风味皇后杏李果实不同成熟度特性研究[J]. 浙江农业学报, 2023, 35(12): 2865-2877. |
| 阅读次数 | ||||||
|
全文 |
|
|||||
|
摘要 |
|
|||||